Page 314 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 19

Mikroskobik bulgular

Akciğer

COVID-19 enfeksiyonuna bağlı akciğerlerde gözlenen histopatolojik
değişiklikler diğer organlara kıyasla daha iyi tanımlanmıştır. Enfeksiyonun
erken ve geç dönemine bağlı olarak akciğer bulguları da farklılık göster-
mektedir. Eksüdatif inflamasyonla karakterli viral pnomöni, alveolar
septalarda kapiller dilatasyona bağlı genişleme ve konjesyon, alveolar
boşluklarda çok sayıda monosit, lenfosit ve eozinofillerden oluşan iltihabi
inflitrasyon, eritrositler, multinükleer dev hücreler ve seröz ve/veya
fibrinöz eksüda, tip 2 pnömositlerde hiperplazi ve bazılarında atipi erken
dönem bulguları arasındadır. İlerleyen aşamalarda bu bulgulara ek olarak
olgularda bilateral diffüz alveolar hasar, akut respiratuar distres sendromu
bulguları olan pnönositlerde deskuamasyon ve hyalen membran formas-
yonu, intersitisyel mononükleer iltihabı infiltrasyon ve fibroblastlarda
proliferasyon, alveoler boşluklarda atipik pnömositler ile multinükleer
sinsityal hücreler, damarlarda hyalen trombüs ile fibrozisin eşlik ettiği
intersitisyel kalınlaşma bildirilmektedir (1, 5, 8).

Gastrointestinal sistem ve Karaciğer

COVID-19 enfeksiyonunda gastrointestinal sistem tutulumu ve buna dair
semptomlar önem arz etmektedir. Literatürde klinik prezentasyonu başlıca
gastrointestinal sistem şikayetleri olan olgular bildirilmektedir (9).

Histopatolojik olarak değerlendirilen az sayıdaki endoskobik biyopsi
örneğinde lamina propria da lenfosit ve plazma hücrelerinden zengin
iltihabi infiltrasyon ve ödem gözlenmektedir (10).

Karaciğere ait doku örneklerinde sinüzoidal artmış lenfosit infiltrasyonu
ve dilatasyon ile belirgin iltihabi hücre infiltrasyonu olmaksızın multifokal
hepatik nekroz, lobüler ve portal aktivite ve steatoz bildirilmektedir (11, 12).

Karaciğerde gözlenen histopatolojik değişikliklerin virüsten mi kaynaklı
yoksa ilaç ilişkili karaciğer hasarı mı olduğu henüz net olarak ortaya
konulamamıştır (13).

313