Page 301 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisinde Nöroradyoloji

GİRİŞ

COVID-19 Hastalığı; ilk olarak 2019 aralık ayında Çin Halk Cumhuriyeti’nin
Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni nesil bir koronavirüsün (SARS-CoV2)
neden olduğu salgın hastalıktır. 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık
Örgütü (DSÖ) tarafından bu hastalık için pandemi ilan edilmiştir (1).
Türkiye Cumhuriyeti’nde ise; ilk vakanın 9 Mart 2020 tarihinde hastaneye
başvurduğu ifade edilmiştir (2). 13 Haziran 2020 tarihi itibarı ile; dünya
üzerinde 7702513 doğrulanmış COVID-19 hastalığı bulunan vaka olduğu,
427400 COVID-19 hastasında ölüm gerçekleştiği belirtilmiştir (3).

Hastalık genellikle alt solunum yollarını etkilemekte ve pnömoni kliniği
ile bulgu vermektedir. Sıklıkla görülen bulgular ateş, kuru öksürük, nefes
darlığı, baş ağrısı ve miyaljidir (4). Ölüm nedeni genellikle pnömoni tablo-
sunun ağırlaşması ve bu zeminde ortaya çıkan akut respiratuar distres
sendromu (ARDS) olmaktadır. Ayrıca hastalığın ciddi seyrettiği olgularda
kardiyak komplikasyonlar ve çoklu organ yetmezliği görülebilmektedir
(5). Bu durum; fibrinojen, trombin zamanı ve d-dimer düzeylerinde
yüksekliğe neden olmakta ve trombojenik komplikasyonlara zemin
hazırlamaktadır (6).

COVID-19 pandemisinde santral ve periferik sinir sistemi yapıları görece
daha az fakat önemli düzeyde sıklıkta etkilenmektedir. Bu etkilenmenin
kaynağında virüsün nöroinvazyonunun, solunum yollarından sistemik
yayılımın ve trombojenik komplikasyonların rol oynadığı düşünülmektedir
(7). Ayrıca pandemi döneminde asemptomatik olgular; nöroradyolojik
incelemeler esnasında insidental olarak tespit edilebilir (8).

Bu yazıda başlıca hedefler; COVID-19 hastalığının santral ve periferik
sinir sistemi yapılarında meydana getirdiği ifade edilen, literatürde COVID-
19 hastalığı ile ilişkili olarak tanımlanmış radyolojik bulguları derlemek
ve pandemi sürecinde asemptomatik olguların nöroradyolojik inceleme-
lerinde rastlantısal tanılarını kolaylaştıran bulgulara dikkat çekmektir.

COVID-19 Hastalığı ve Santral Sinir Sistemi Görüntülemesi

COVID-19 hastalığının santral sinir sisteminde (SSS) tanımlanmış çoğu

300