Genç meslektaşımız Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Baş Asistan olarak görev yapan Dr. Mustafa Yalçın’ın 16 Şubat tarihinde Uludağ’da intihar etmesi hepimizi derin bir üzüntüye boğmuştur. Merhum meslektaşımızın geride bıraktığı mektubun basın ve medyada yayınlanışı ve yayınlanış biçimi ise üzüntümüzü artırmıştır.
Zira intihar haberlerinin işlenişi bu vakaların artmasına sebep olmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü 2004 yılında bir bildiri ile gazetecilere yönelik önerilerini açıklamıştır.
Bu bildiriye göre;
- İntihar haberleri duygusal olarak ele alınmamalı,
- Haber kısa tutulmalı, kurbanın ruhsal bir rahatsızlığı varsa belirtilmeli,
- İntihar yöntemi açıklanmamalı, olay yerinin fotoğrafı yayınlanmamalı,
- İntihar açıklanamaz olarak gösterilmemeli,
- İntihar iflas, sınavda başarısız olma veya cinsel istismar sonucu doğan bir yöntem olarak gösterilmemeli,
- İntihar kurbanlarını, intihar davranışını onurlandıracak şekilde yansıtmaktan kaçınılmalı,
- Haberde ruh sağlığı hizmetleri ve yardım hatlarının iletişim bilgileri duyurulmalıdır.
Aynı şekilde Türkiye Basın Konseyi Meslek İlkeleri’nde, “İntihar olayları hakkında haber çerçevesini aşan ve okuyucu veya izleyiciyi etki altında bırakacak nitelikte ve genişlikte yayın yapılmamalıdır. Olayı gösteren fotoğraf, resim veya film yayınlanmamalıdır” ifadeleri yer almaktadır.
Yürürlükteki 5187 sayılı Basın Kanunu’nun 20. Maddesi de intihar olayları hakkında, haber vermenin sınırlarını aşan, özendirici yazı ve resim yayımlayanların cezalandırılmasını öngörmektedir.
Medyada hakim olan popülizm ve ticari kaygılar, gazetecilik etik ilkelerinin geri plana atılmasına sebep olmakta, bu da sorumsuz yayın anlayışının görsel ve yazılı medyada sıklıkla görülmesine neden olmaktadır. Ticarileşmenin yanında, ilk önce yayınlamak adına haberlerin yeterince süzgeçten, denetimden geçirilmemesi de bu yayınların halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkisinin artmasına sebep olmaktadır.
Bursa Tabip Odası olarak halk sağlığının korunması için görsel ve yazılı medyadan, intihar haberlerini halka ulaştırırken daha özenli davranılmasını istiyoruz. İntihar eylemini yücelten ifadelerden, olayın dramatik bir kurgu içinde sunulmasından kararlılıkla kaçınılmalıdır.
Bu bağlamda Dr. Mustafa Yalçın’ın geride bıraktığı mektubun yayınlanması gazetecilik etiği açısından sorunludur. İntiharı özendirecek yorumlara yer verilmesinin gelecekte intihar vakalarının artmasına sebep olmasından endişe etmekteyiz. Bu konuda yerel ve ulusal medyayı sorumlu yayıncılık ilkelerine uymaya davet ediyoruz.
BURSA TABİP ODASI YÖNETİM KURULU
